Marmara Bölgesi
KONUMU, SINIRLARI VE KOMŞULARI:
Ülkemizin kuzey-batısında yer alır. Bulgaristan, Yunanistan, Karadeniz,
Marmara ve Ege Denizleri, Karadeniz, Ege, İç Anadolu ve Karadeniz
Bölgeleri ile komşudur.
ALANI VE NÜFUSU:
Gerçek alanı 67.306 Km2. Ülke yüzölçümünün %8.5'ini kaplar. 6.Büyüklükteki bölgemizdir.
Nüfusu 2000 sayımına göre 17.3 milyondur. Nüfus yoğunluğu Km2'ye 258
kişidir. Bu Türkiye ortalamasının altındadır. (Türkiye ortalaması
Km2'ye 83 kişi)
BÖLÜMLERİ:
1.Yıldız Dağları (Istranca) Bölümü
2.Ergene Bölümü
3.Çatalca-Kocaeli Bölümü
4.Güney Marmara Bölümü
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:
Kıyıları:
Karadeniz ne Kuzey Marmara kıyıları fazla girintili-çıkıntılı değildir.
Falez (Yalıyar) çok vardır. Fakat Güney Marmara kıyıları
girintili-çıkıntılıdır.
İzmit, Gemlik, Erdek ve Saros körfezleri vardır.
Gelibolu, Biga, Kapıdağ, Armutlu, Çatalca-Kocaeli başlıca yarımadalarıdır.
Gökçeada, Bozcaada, Marmara Adaları, İmralı, İstanbul Adaları ise başlıca adalarıdır.
İstanbul ve Çanakkale Boğazları Ria Tipi kıyılardır.
Kapıdağ Yarımadası bir kıyı biriktirme şekli olan Tombolo'dur.
Dağları:
Ortalama yükseltisi en az bölgedir. En yüksek dağı Uludağ'dır (2543 m).
Yıldız Dağları, Koru Dağlar, Işıklar Dağları, Biga Dağları, Samanlı Dağları diğer dağlarıdır.
Yerşekilleri sade olduğu için ulaşımı da kolaydır.
Akarsuları:
Sakarya'nın aşağı kesimi, Susurluk, Meriç ve onun kolu Ergene. Bu
akarsular baraj yapımı için uygun değildir. Ağızlarında delta
oluşturamazlar. Çünkü akıntı ve yatak eğimi fazladır.
Ovaları:
Ergene, Bursa, Adapazarı, Balıkesir Ovaları
Gölleri:
İznik, Manyas, Sapanca ve Ulubatlı Tektonik göldür.
Terkos, Küçük ve Büyük Çekmece Gölleri Kıyı Seti gölüdür.
Ömerli Baraj gölü de bulunmaktadır.
İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ:
Marmara Bölgesi konumu sebebiyle iklim ve bitki çeşitliliğine sahiptir.
Karadeniz kıyılarında Karadeniz İklimi ve Ormanlar görülür.
Istrancaların güneyinde Karasal İklim ve bozkır görülür.
Güney Marmara'da bozulmuş Akdeniz İklimi ve Maki görülür. Burada yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır.
TARIM VE HAYVANCILIK:
Yüzölçümüne göre ekili-dikili alanı en fazla bölgemizdir. Sebebi
engebenin az, düzlüklerin fazla olmasıdır. Makineli tarım yaygındır.
İklim çeşitliliği yetiştirilen ürünleri de çeşitli kılmaktadır.
Ulaşımın kolay olması, sulamanın yaygın olması ve tüketici nüfusun
fazla olması nedeniyle tarım gelişmiştir. Fakat kalabalık nüfusa
yetmediği için başka bölgelerden de gelmektedir.
Tütün: A.Pazarı (Türkiye'de %8 ile 3.), Ayçiçeği: Ergene Havzası (Türkiye'de 1.)
Zeytin: Güney Kıyılarında (Türkiye'de %27 ile 2.), Pamuk: Balıkesir (Yağışın azalması sayesinde.)
Şekerpancarı: Trakya-Alpullu, Adapazarı ve Susurlukta sulanabilen alanlarda.
Buğday: İç kesimlerde (Türkiye'nin %13'ü), Pirinç: Ergene ve Meriç havzalarında (Türkiye'de 1.)
Mısır: Doğu Marmara ve Trakya'da. (Türkiye'de 2.)
Hayvancılık genellikle besicilik ve ahır hayvancılığı şeklindedir.
Bunun sebepleri tarım arazisinin fazlalığı, tüketici nüfusun fazla
olması, pazarlama sorununun olmaması ve yer şekilleri ve iklim
şartlarının buna uygun olmasıdır. İstanbul ve çevresinde kümes
hayvancılığı, Bursa ve çevresinde ipekböcekçiliği yapılmaktadır.
YERALTI ZENGİNLİKLERİ:
Bor: Susurluk, Bigadiç- Balıkesir (Türkiye'de 1.), Volfram
(Tungsten):Uludağ-Bursa, Demirköy-Kırklareli (Türkiye'de 1.), Mermer:
Güney Marmara, Linyit: Bölgenin genelinde, Barit: Lapseki-Çanakkale,
Doğalgaz: Kırklareli, Demir: Kocaeli ve Sakarya, Manyezit-Magnezyum:
Bilecik, Krom: Bursa, Kurşun-Çinko: Balıkesir ve Çanakkale, Seramik
Kili: İstanbul ve Çanakkale
ENDÜSTRİ:
Bölge ekonomisi gelişmiştir. Milli gelirimizin %20'si bu bölgeden
karşılanır. Sanayi işçilerimizin yarısı burada çalışır ve sanayi
ürünlerinin 1/3'ü bu bölgeden karşılanır. Ulaşımını kolay olması,
hammadde teminin kolay olması, Hinterlandının geniş olması, işgücünün
fazla olması, tüketici nüfusunun fazla olması ve pazarlama kolaylığı
gibi sebeplerle sanayisi gelişmiştir. Enerji üretimi en az olan bölge
olmasına rağmen enerji tüketiminde ilk sıradadır. Türkiye'nin en büyük
sanayi kuşağı olan İstanbul-Kocaeli-Adapazarı bu bölgede yer alır.
Bursa başka bir sanayi ilidir. İstanbul en işlek ve gelişmiş limanımız
olarak en büyük ithalat limanımızdır.
İzmit'te İpraş Petrol Rafinerimiz bulunmaktadır. Ambarlı-İstanbul'da
Doğalgaz ve Fuel Oil, Bursa ve Hamitabat'ta Doğalgaz, Kırklareli ve
Orhaneli'nde termik santraller vardır.
Bursa'da dokumacılık, otomotiv ve konserve sanayisi vardır. İzmit'te ise kağıt, petro-kimya ve İpraş Rafinerisi vardır.
NÜFUS VE YERLEŞME:
2000 Sayımına göre bölgenin nüfusu 17.3 Milyondur .Nüfus yoğunluğu
Km2'ye 258 kişidir. Bu Türkiye ortalamasının çok üstündedir (Türkiye
ortalaması 83 kişidir.) Kentsel nüfusu en fazla olan bölgemizdir.
Halkın % 79'u kentlerde yaşar. Nüfusu çok fazla olduğu için diğer
bölgelerden ürün alır. Nüfus Çatalca-Kocaeli yarımadasına
yoğunlaşmıştır. İstanbul en kalabalık ilidir. İzmit, Adapazarı ve Bursa
diğer büyük illeridir. Nüfus artış hızı %o 27'dir (Türkiye %o 18.34).
Nüfus ve nüfus yoğunluğunda 1. sıradadır.
TURİZM:
Turizm geliri en fazla olan bölgemizdir. Bölgede başta İstanbul, Bursa
ve Edirne olmak üzere Osmanlı eserleri çoktur. Bursa'da kaplıcalar
bulunmaktadır. Balıkesir'de Kuş Cenneti bulunmaktadır. Bursa-Uludağ
önemli bir kış turizm merkezimizdir. Bölgede bulunan adalar ve kıyılar
turist çeken diğer yerlerdir. İstanbul bütün yıl fuar ve kongreler
sayesinde önemli sayıda turist çekmektedir.
TARİHİ ÖNEMİ:
Bilecik, Bursa, Edirne ve İstanbul illerinin Osmanlı Tarihinde önemli
yerleri vardır. Bu kentler bu devletin başkentliğini yapmıştır.
Çanakkale'de 1915te Çanakkale Savaşına sahne olmuş bir kentimizdir.
BÖLGE HAKKINDA NOTLAR:
Ø Yüzölçümüne göre 6. Sıradadır.
Ø Ortalama yükseltisi en az bölgedir.
Ø Nüfus ve nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgedir.
Ø En fazla iç göç alan bölgedir.
Ø Sanayisi en gelişmiş ve sanayi nüfusu en fazla bölgedir.
Ø İşçi nüfusu en fazla bölgedir.
Ø Alanına oranla ekili-dikili alanı en fazla bölgedir.
Ø İki kıtada toprağı olup iki çok önemli boğaza sahiptir.
Ø Orman bakımından 4. Sıradadır.
Ø Yünlü ve ipekli dokumada ilk sırada yer alan bölgedir.
Ø Boğazlar ria kıyı tipidir.
Ø İstanbul en büyük ithalat limanımızdır.
Ø En çok vergi veren bölgemizdir.
Ø Bor üretiminde Türkiye'de ve Dünyada ilk sıradadır.
Ø Alanına oranla tarım arazisi en fazla bölgedir.
Ø Ekonomimize katkısı daha çok sanayi alanındadır.
Ø Hizmet sektörünün en fazla olduğu bölgedir.
Ø Çayır ve otlakları en az bölgedir. (Alanının 1/10'undan az)
Ø Ürün vermeyen toprakları en az bölgedir.
Ø Enerji üretimi en az ama tüketimi en fazla bölgedir.
Ø Turizm gelirleri en fazla olan bölgedir.
Ø Şeftali, Ayçiçeği, Pirinç ve Kestane üretiminde ilk sıradadır.
Ø Madenler bakımından en zengin ili Balıkesir'dir.
Ø Kağıt sanayisinin en fazla olduğu bölgedir.
Ø Ortalama sıcaklık 14-16 derece, yağış 600-900 mm'dir.
Ø En fazla yağışı kışın, en azı yazın alır. Yazın Karadeniz ikliminin etkisiyle yağış alır.
Ø Okur yazar oranı en fazla bölgedir.
Ø Ekonomimize katkısı sanayi ve ticaret alanındadır.
Ø Şehirleri: Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, Yalova, Kocaeli, Adapazarı, Bursa, Çanakkale, Balıkesir ve Bilecik'tir.
Anasayfa 
